Kinasing-kasing nga mitunol og tabang pinansyal ang Probinsya sa Davao del Norte, pinaagi sa inisyatibo ni Davao del Norte Gobernador Edwin “Kuya Gov” Jubahib sa Bangsamorro Autonomous Region in Muslim Mindanao (BARMM) nga kahinumdomang gikusokuso sa Severe Tropical Storm "Paeng" niadtong Oktubre 26, 2022. Kini ang hinungdan sa grabeng kadaut sa imprastraktura, agrikultura ug panginabuhian sa tibuok rehiyon.
Personal nga gitunol sa mga personahe sa Probinsyal nga Panggamhanan sa DavNor pinaagi ni Provincial Disaster Risk Reduction and Management Office (PDRRMO) Division Head Glenda Delideli kauban si Admin Officer IV Melvin Roy Javier, ang P3.5 milyon ngadto sa mga pinakaapektadong lugar sa Bagyong Paeng.
Ang maong kantidad gibahin sa upat: P1 milyon ngadto sa Probinsya sa Maguindanao del Sur; P1 milyon ngadto sa Cotabato City; P500,000 ngadto saDatu Blah Sinsuat;P500,000 ngadto Datu Odin Sinsuat; ug laing P500,000 ngadto Munisipyo sa Upi.
Sumala ni Cotabato City Mayor Mohammad Ali C. Matabalao, prayoridad sa ilang rehabilitation process ang pag-ayo sa mga baradong drainage system nga maoy nakitang hinungdan sa dakong pagbaha sa siyudad.
“Dito kasi sa Cotabato, ang pinakaepekto lang talaga nung malakas na ulan kagaya nung Paeng, yung pagbaha.Dahil yung aming mga drainage system may mga deperensya kaya parte nang aking rehabilitation ay ang pagsasagawa nung flood control system.In fact, majority and most a hundred percent of our road construction, dinivert namin sa flood control kasi nakita namin na kailangan muna namin ayusin yung mga canal, yung mga water wastes, bago namin gawin yung kalsada kasi kahit anong ganda ng kalsada kung babahain naman masisira at masisira yun,” pagbutyag ni Mayor Matabalao.
Wala damha sa Mayor ang nagkadaiyang tabang nga ilang nadawat gikan sa mga nagkalain-laing Government ug Non-Government Organization hinungdan nga mas napadali ang pagbangon sa ilang siyudad human sa bagyo.
“Nung dumating kasi si bagyong Paeng hindi namin inaasahan na yung dating ng mga tulong mula sa iba’t ibang mga agencies, iba’t ibang local government units ay ganon kalaki and we are very happy na naging mabilis yung recovery. In fact, hindi pa umabot ng ilang buwan ay naka-recover na sila. Thanks for the help of MSSD, other government agencies, and of course fellow Local Government Units like Davao del Norte dahil mabilis yung naging tugon namin sa kanilang pangangailangan nung panahon ng pananalanta ng Paeng,” butyag sa mayor.
Gisaysay ni Maguindanao del Sur Provincial Disaster Risk Reduction and Management Officer Bruce Matabalao ang kasamtangang sitwasyon sa mga katawhang apektado sa Bagyong Paeng sa ilang probinsya.
“With regards doon sa ating mga kababayan na nasalanta nung Bagyong Paeng, the Provincial Government of Mindanao has ensured na hindi na mauulit yung mga nangyari sa kanila specifically yung mga bahay na nasira. At saka yung naapektuhang mga individual kasi, unfortunately, yung mga kababayan kasi natin nakatira dun sa mga high-risks areas.So for years, the Provincial Government of Maguindanao under the leadership of Governor Bai Mariam Sangki-Mangudadatu has been advocating talaga na mailipat yung mga kababayan natin,” sumala ni Matabalo.
Gibutyag sab niini ang kasamtangang gapadayon nga rehabilitation process sa probinsya.
“On the rehabilitation process naman po, we are following the directive of the National Government na yung“Build Back Better”.So, ini-ensure po ng probinsya ng Maguindanao na lahat ng mga structures ay compliant sa mga national standards,” dugang sa opisyal.
Base sa ulahing datus sa National Disaster Risk Reduction and Management Council (NDRRMC) mikabat sa 154 ka tawo ang gideklarang patay ug dunay 35 ang missing. Samtangkapin sa 557,000 ka mga residente ang apektado sa tibuok rehiyon sa BARMM.
Mipaabot sa iyang dakong pasalamat sa Probinsya sa Davao del Norte si Hashim Guiamil, Chief of MSSDs Disaster Response Management Division, alang sa dakong tabang niini sa Rehiyon sa BARMM.
“Ang mga tulong na ganito mula sa iba’t ibang Local Government Units sa development partners ay wini-welcome pamunoan, ng pamunoan ng council ng DRRM Council, bilang isang kontribusyon para makatulong sa pagbabangon ng mga komunidad… So again, kasama ang BARMM-READisa Bangsamorro-READisa Regional Government, kami sa MSSD Regional Office, nagpapasalamat sa PDRRMO, ang aking born town sa Davao del Norte, mula Davao del Norte hanggang Maguindanao del Norte, maraming samalat po sa inyong tulong at nawa ay maging bahagi ito ng pagbangon ng ating komunidad,” matud ni Guiamil.
Ang maong inisyatibo ni Gobernador Jubahib nahimong posible pinaagi sa PDRRMC Resolution No. 13, series of 2022 ug Sangguniang Panlalawigan Resolution Nos. '276 to 280, series of 2023, nga ang Probinsyal na Panggamhanan sa Davao del Norte motabang og P3.5 milyon tabang pinansyal aron nga suportahan ang recovery ug rehabilitation efforts sa mga giila nga LGUs sa BARMM.
Writer/Photos: Ejay Capoy
