Aron gayud mapugngan ang pagkuyanap sa sakit nga Fusarium Wilt, magtukod ang Davao del Norte ug tissue culture laboratory ilabina alang sa Cavendish nga saging.
Kini ang gibutyag ni Provincial Agriculturist Dr. Anastacia Notarte nga gastohan sa nadawat nga P1M ka pesos nga premyo isip Best-Managed Banana Fusarium Infected Farms sa Rehiyon XI didto sa Pinnacle Hotel, Davao City kagahapon, Pebrero 1, 2017.
“Project based, intended gyod ni sa fusarium. . . Lucky enough nga gihatagan ta ug kwarta sa Department of Agriculture ug P2.5M for the construction of tissue culture laboratory. . . Among kuhaon sa 1M ang iyahang mga equipment. . . . . to produce the tissue culture free from disease nga planting materials. Pero I am happy kaganina gi-announced sa regional office nga tagaan gihapon ta ug mga equipments nga isulod didto sa atong to be constructed nga laboratory,” malipayong pagpahibalo ni Dr. Notarte nga iapil pod paghatag sa DA XI ang ubang kagamitan alang sa laboratoryo.
Gidugang sa Provincial Agriculturist nga ila gyod gipanghingusgan ang pagsumpo sa pagkatag sa Fusarium Wilt pinaagi sa kusganong pagpakaylap sa impormasyon ngadto sa mga mag-uuma labot sa Fusarium sanglit 70% sa ekonomiya sa probinsya nagdepende sa saging.
“Dako gyod ta ug mawala kung dili ni nato panghingusgan. Ang mga best practices nga atong gihimo is number one is information dissemination about the disease kay kailangan gyod ang atong mga banana growers ma-informed gyod unsa gyod ang ilahang pag-managed. . although dili gyod nato totally mawala ang sakit kay naa man gyod ni sa yuta. . pero kung ma-managed lang labina ang . . . foot bath sa entrance ug exit para gyod di mokaylap,” dugang pasabot ni Dr. Ann Notarte.
Gawas sa kusganong information dissemination kun unsaon pag-atiman ang saging, nagbunga ang kusganong paningkamot sa DavNor PAGRO nga pugngan pagkuyanap ang Fusarium pinaagi sab sa pagtanom ug mga klase nga mosukol sa sakit sama sa GCTCV 218 ug GCTCV 219.
Apan sa pagbaha sa miaging semana nabalaka ang babayeng agrikulturista nga mobalik sa “square one” ang ilang paningkamot.
“As far as Fusarium Wilt is concerned, usa ka tuig nga kombate, isahon lang ka semana nga himoon nga mokaylap na pod ang sakit tungod sa baha. . . So square one, balik sa zero sa management practices,” matod ni Dr. Notarte labot sa iyang kabalaka sa dad-on nga sakit sa tubig baha ngadto sa saging.
Gawas sa probinsya nga midawat ug P1M, ang lungsod sa Sto Tomas nakadawat sab ug P445,000 samtang ang barangay Libertad sa maong lungsod nakadawat usab ug P300,000 ingong premyo sa maayong mga gihimo sa pagpugong sa sakit nga Fusarium Wilt.
